Wat is de WSNP?

Voortraject WSNP

Om toe te kunnen treden tot de WSNP, moet de schuldenaar eerst een voortraject hebben doorlopen waarin is geprobeerd om met de schuldeisers een schikking te treffen. Dit is de Minnelijke Schuldsanering Natuurlijke Personen (MSNP). Dit wordt ook wel het ‘minnelijke traject’ of ‘schuldhulpverleningstraject’ genoemd.

Het minnelijk traject loopt normaal gesproken via de gemeentelijke schuldhulpverlening. Indien het minnelijk traject niet slaagt, dan kan de schuldenaar daarna een verzoek indienen om toe te kunnen treden tot het gerechtelijke traject: de WSNP. 

Toetreding WSNP

De toetreding tot de WSNP gebeurt door een verzoek in te dienen bij de rechtbank. Dit wordt gedaan door de schuldhulpverlener, die het minnelijk traject voor de schuldenaar heeft uitgevoerd. Hierbij geeft de schuldhulpverlener tevens een verklaring af dat het minnelijk traject is mislukt en dat om die reden de WSNP wordt aangevraagd. Verder wordt een overzicht van alle schulden in het verzoek opgenomen en er wordt aangegeven wat de oorzaak van de schulden is.

Het verzoek wordt vervolgens besproken op een hoorzitting waarbij de rechter, de schuldhulpverlener en de schuldenaar aanwezig zijn. De rechter gaat het verzoek bespreken en vragen stellen over de schuldensituatie. Belangrijk punt hierbij is dat de rechter gaat bekijken of de schulden te goeder trouw zijn ontstaan. Schulden als gevolg van bijvoorbeeld fraude of boetes zijn niet te goeder trouw ontstaan en dat kan voor de rechter reden zijn om toetreding tot de wsnp te weigeren.

Verder zal de rechter ook beoordelen of de oorzaak van het ontstaan van de schulden is opgelost. Dit om te voorkomen dat er nieuwe schulden worden gemaakt.

Tot slot zal de rechter ook beoordelen of de schuldenaar een ‘saneringsgezinde’ houding heeft. Dit komt erop neer dat de schuldenaar goed dient te beseffen welke verplichtingen een WSNP met zich meebrengt en dat de schuldenaar die verplichtingen ook dient na te komen.

Verloop WSNP

Indien de rechter het verzoek toewijst, dan treedt de WSNP in werking. Er wordt een WSNP-bewindvoerder toegewezen. De WSNP-bewindvoerder houdt toezicht op de schuldenaar en controleert of hij of zij de verplichtingen uit de WSNP wel nakomt. Ook wordt er een rechter-commissaris toegewezen. Deze houdt op zijn beurt weer toezicht op de WSNP-bewindvoerder.

De WSNP duurt in beginsel drie jaar. In die drie jaar moet de schuldenaar zoveel mogelijk geld sparen voor de schuldeisers. Deze spaarcapaciteit is wettelijk vastgelegd en wordt berekend door de WSNP-bewindvoerder. Dit wordt de ‘vtlb-berekening’ genoemd. Hierin stelt de WSNP-bewindvoerder vast welk bedrag van het inkomen de schuldenaar mag behouden (Vrij Te Laten Bedrag).

Ook stelt de bewindvoerder vast welk bedrag (boedelbijdrage) er moet worden gespaard op een spaarrekening van de bewindvoerder. Dit wordt de ‘boedelrekening’ genoemd. De schuldenaar is zelf verantwoordelijk dat er wordt voldaan aan de spaarplicht. Indien hier niet aan wordt voldaan, dan wordt het bedrag wat te weinig is gespaard, aangemerkt als een nieuwe schuld.

Verplichtingen WSNP

De WSNP is een ingrijpende maatregel waarbij de schuldeisers de openstaande schuld niet meer kunnen innen. Om er zeker van te zijn dat de schuldenaar zich maximaal inspant en spaart voor de schuldeisers, brengt de WSNP daarom ook een aantal verplichtingen met zich mee:

1. Informatieplicht: de schuldenaar moet op eigen initiatief de WSNP-bewindvoerder op de hoogte houden over de financiële en persoonlijke situatie. Hiervoor moet elke maand een inlichtingenformulier worden ingeleverd bij de bewindvoerder.
   
2. Sollicitatieplicht: tijdens de WSNP moet de schuldenaar fulltime werken. Dit komt neer op minimaal 36 uur per week. Indien dit niet wordt gehaald, dan is de schuldenaar verplicht om te solliciteren. Dit komt neer op minimaal vier gemotiveerde sollicitaties per maand en inschrijving als werkzoekende bij het UWV. Daarnaast moet de schuldenaar zich ook inschrijven bij vier uitzendbureaus in de buurt.
   
3. Geen nieuwe schulden maken: de schuldenaar mag geen nieuwe schulden maken vanaf de dag dat de WSNP in werking is getreden.
   
4. Afdrachtplicht: al het inkomen boven het vrij te laten bedrag (vtlb) moet worden gespaard op de boedelrekening. Indien er onvoldoende wordt gespaard, dan wordt het tekort ook aangemerkt als een nieuwe schuld.

Verschil WSNP-bewindvoerder en beschermingsbewindvoerder

De WSNP-bewindvoerder houdt enkel toezicht op bovenstaande verplichtingen en de schuldenaar is zelf verantwoordelijk voor de financiële verplichtingen. Een WSNP-bewindvoerder is daarom meer aan te merken als een toezichthouder, dan als een hulpverlener.

Dit in tegenstelling tot bijvoorbeeld een beschermingsbewindvoerder, die je juist helpt met je financiën. Dit is daarom een belangrijk verschil tussen deze twee soorten bewindvoerders.

Tussentijdse beëindiging of weigering schone lei

Komt de schuldenaar één van de verplichtingen niet na, dan kan de WSNP-bewindvoerder vragen om de WSNP tussentijds te beëindigen of om de schone lei te weigeren. Indien de WNSP tussentijds of zonder schone lei wordt beëindigd, dan worden alle schulden weer opeisbaar en is de schuldenaar voor 10 jaar uitgesloten van de WSNP.

Vaak wordt de WSNP in zo'n geval omgezet in een faillissement. Dit heeft grote consequenties voor de schuldenaar. Juist om dit voorkomen, vindt er bij de toetreding daarom een toetsing plaats waarbij de rechter de overtuiging moet hebben dat de schuldenaar zijn of haar verplichtingen in de WSNP zal nakomen.

Einde WSNP

De WSNP duurt drie jaar. Indien je het traject met goed gevolg hebt doorlopen, dan wordt de WSNP beëindigd. Het geld wat is gespaard op de boedelrekening wordt gelijkmatig verdeeld over de schuldeisers.

Dit gespaarde bedrag is eigenlijk nooit genoeg om alle schulden te voldoen en daarom ontvangen de schuldeisers slechts een percentage van de openstaande vordering. Dit percentage is afhankelijk van de hoeveelheid geld, dat gespaard is. Het restant van de openstaande schuld wordt kwijtgescholden. Hiervoor ontvang je een schone lei en zodoende kunnen de schuldeisers geen aanspraak meer maken op het resterende gedeelte van hun vordering.

Conclusie

De WSNP brengt licht aan het einde van de tunnel, maar je krijgt het niet cadeau. De schuldenaar zal zich drie jaar maximaal moeten inspannen en sparen voor de schuldeisers. Dit moet niet worden onderschat.

Daartegenover staat de schone lei waarmee je na drie jaar schuldenvrij een nieuw leven kunt opbouwen. De schuldenaar kan zichzelf hiermee motiveren en in het achterhoofd houden dat hij zijn schuldenlast in drie jaar terugverdient. Zeker bij een hoge schuldenlast zou de schuldenaar met die gedachte, na een dipje als gevolg van de verplichtingen uit de WSNP,  weer de weg omhoog moeten kunnen vinden.